Op de grens van familie en bedrijf (deel 3).
Het zwarte schaap in het familiebedrijf en zijn functie!
Iedereen kent de uitdrukking ‘zwart schaap’. Het is iemand die afwijkt van de geldende norm in een context, zoals bijv. het gezin of op het werk. In het familiebedrijf kan deze rol dus dubbel ‘tegen’ werken.
Het zwarte schaap (hij/zij) vertoont vaak gedrag dat afwijkt van de normen en waarden van de familie. Dit gedrag kan variëren van rebellie tot afwijkende levenskeuzes.
Ze kunnen zich moeilijk binden met andere familieleden of voelen zich vaak buitengesloten.
Er is veel strijd. Strijd die gaat om het erbij horen en wat je daarvoor moet doen of juist laten.
Als het tegenzit en misloopt krijgt het zwarte schaap daar de schuld van en wordt aangewezen als oorzaak van de conflicten. Dit verstrekt zijn rol als zwart schaap.
Kortom het zwarte schaap is de bron van alle ellende, krijgt alle narigheid over zich heen en wordt genegeerd of aangevallen. Eigenlijk weet men geen raad met het zwarte schaap.
Goed beschouwd is zijn rol die van het afvalputje. De uitlaatklep voor alle narigheid is het laagste punt in het gezin en bedrijf. Het zwarte schaap heeft die ondankbare rol ‘op zich genomen…’
Niet bewust natuurlijk maar in het familiesysteem wat een familiebedrijf is, is het dus een belangrijke rol. Welke trauma bevindt zich in de organisatie dat zo diep is weggestopt dat het zwarte schaap heeft kunnen ontstaan?
Want wat zou er gebeuren als het zwarte schaap niet bestond? Welke signaalfunctie laat hij dan achter? Wat zou dan wel kunnen bestaan, wat nu het daglicht niet mag zien? Welke normen zouden vervagen, wie zou dan in aanmerking komen voor deze rol, iemand die nu nog functioneert?
Het zwarte schaap dient bedankt te worden, voor zijn/haar rol. Bewust maken van zijn functie en zijn waarde is een belangrijk proces dat de waarden en normen in een familiebedrijf weer doet normaliseren en de eenheid zal versterken.